تجزیه و تحلیل داده ها در پایان نامه ارشد

پژوهشگر پایان نامه داده هایی را که با استفاده از ابزارهای معتبر و پایا از جامعه آماری خود گرداوری کرده است تجزیه و تحلیل میکند و با استفاده از این تجزیه و تحلیل در نهایت به رد و قبول فرضیه های خود می پردازد. تجزیه و تحلیل در پایان نامه دارای دو مرحله می باشد:

اول: بکارگیری تکنیک و آزمون اماری و تفسیر مناسب از آنها با توجه به ماهیت داده های به دست آمده و نوع فرضیه ها

دوم : تحلیل نتیجه های حاصل از محاسبه های آماری و تفسیر نتیجه ها برای ایجاد یک برداشت نظری از آنها.

پژوهشگر پایان نامه در هنگام تدوین پایان نامه باید تجزیه و تحلیل هر یک از فرضیه های مطرح شده را جداگانه انجام داده و نتیجه های محاسبه های خود را با هم ادغام نکند و به نکته های زیر توجه داشته باشد:
از آوردن آمار غیر ضروری ،جدول و نمودارهای تکراری پرهیز شود.
داده های خام حاصل از پایان نامه، باید جمع بندی شده و در قالب یک یا چند جدول آورده شود. در صورت نیاز آمار ها در بخش پیوست ها آورده شود.
اگر از یک فرمول خاص برای آزمون چند فرضیه استفاده میشود، یکبار فرمول و اجزای آن توضیح داده شود و برای هر فرضیه دوباره تکرار نشود.

گاه مشاهده میشود پاره ای از پژوهشگران پایان نامه فقط مجموعه ای آمار، نمودار و داده ها را به عنوان نتیجه های پژوهش خود ارائه میکنند و به تحلیل نتیجه ها به معنای جامع و دقیق آن نمی پردازند. تحلیل جامع، تحلیلی است که پژوهشگر پایان نامه با استفاده از آگاهی و اطلاعاتی که در “پیشینه پژوهش ” به دست آورده است و نتیجه های آزمون فرضیه ها …محاسبه ها را تفسیر کند و برای هر یک از نتیجه های به دست آمده مفهوم سازی کند.

پژوهشگر پایان نامه پس از این که روش ( نوع و فرایند) پژوهش خود را مشخص کرد و با استفاده از ابزار های مناسب، داده های مورد نیاز را برای آزمون فرضیه های خود گرداوری کرد، اکنون نوبت آن است که با بهره گیری از تکنیک های آماری مناسب که با روش پژوهش و نوع متغیرهای آن سازگاری دارد داده های گردآوری شده را دسته بندی و تجزیه و تحلیل کند. با این کار او آمادگی می یابد تا فرضیه هایی را که تا این مرحله او را در پایان نامه هدایت کرده اند در بوته آزمون قرار دهد و تکلیف آنها را روشن کند تا بتواند پاسخی برای پرسش پژوهش بیابد. پیوند دادن مساله پژوهش به مجموعه ای از اطلاعات موجود، نیازمند به اندیشه ای خلاق است. آرایش و تنظیم داده ها نیز به خلاقیت نیاز دارد زیرا انتخاب داده های خاص، کد گذاری آنها، استخراج الگوهایی از میان کد ها همگی بدون نوآوری ممکن نیست لذا نقد و بررسی تحلیل داده های موجود، دارای اهمیت زیادی است و همچنین باید بتوان کیفیت داده ها را ارزیابی کرد.

چنین کاری زمینه ساز تعمیم دستاوردهای پایان نامه به جامعه اصلی و همچنین نظریه پردازی خواهد بود. در غیر این حالت، مفهوم “تحلیل” به “محاسبه اعداد” محدود می شود.

فرآیند تجزیه و تحلیل داده ها در پایان نامه ارشد

تجزیه و تحلیل داده ها در پایان نامه ارشد، فرایندی چند مرحله ای است که در آن داده هایی که با بکارگیری شیوه ها و ابزارهای گرداوری در نمونه ( جامعه ) آماری فراهم آمده اند خلاصه، کدبندی و دسته بندی و در نهایت پردازش میشوند. با این کار امکان انواع تحلیل ها و برقراری ارتباط ها بین داده ها برای آزمون فرضیه ها فراهم می آید. در این فرایند داده ها هم از لحاظ نظری و هم از جنبه تجربی پالایش می شوند و با تکنیک های گوناگون آماری، از آنها اطلاعات استنتاج و تعمیم داده می شوند.

در انواع شیوه های آماده سازی داده ها، برای تجزیه و تحلیل مرحله های مشترکی وجود دارد که به آنها اشاره میشود:

الف: آماده کردن داده ها

ب: خلاصه سازی داده ها

ج: نمایش داده ها

توصیه هایی برای تجزیه و تحلیل داده ها در پایان نامه ارشد

توصیه های کلی برای تجزیه و تحلیل داده ها در پایان نامه ارشد عبارتند از :

الف- دسته بندی باید بر پایه هدف و مساله پژوهش مشخص شود.

ب – دسته بندی باید منظم باشد.

ج – دسته بندی ها باید مستقل از یکدیگر باشند.

د – هر دسته بندی بر مبنای یک معیار ویژه انجام شود.

انواع تجزیه و تحلیل داده ها در پایان نامه

پژوهشگر پایان نامه برای پاسخگویی به مساله و تصمیم گیری درباره رد یا تایید فرضیه ای که تدوین کرده است از روش های گوناگون تجزیه و تحلیل می تواند استفاده کند که استفاده از هر یک، شرط هایی دارد که پژوهشگر  پایان نامه باید به آنها در پژوهش خود توجه کند. سه گونه تجزیه و تحلیل عبارتند از:

۱ – تجزیه و تحلیل توصیفی

۲ – تجزیه و تحلیل مقایسه ای

۳ – تجزیه و تحلیل علّی

تحلیل های آماری و کاربرد آن ها در پایان نامه

کاربرد فن های آماری در پایان نامه با توجه به ماهیت پرسش هایی که پژوهش ها برای بدست آوردن جواب آنها آغاز شده اند تفاوت دارد. از سویی دیگر ماهیت داده هایی که این فن های آماری باید درباره آن ها بکار رود نیز گوناگون هستند. هر تکنیک آماری، مناسب داده هایی است که فقط در سطح معینی اندازه گیری شده است و پژوهشگر پایان نامه پیش از آن تصمیم بگیرد که داده های خود را چگونه تحلیل کند باید بتواند که معین کند که این داده ها از چه نوعی هستند.

انواع تحلیل های آماری در پایان نامه

تحلیل های آماری در پایان نامه بر دو گونه زیرند:

الف ) تحلیل توصیفی

تحلیل های توصیفی، ویژه پایان نامه های توصیفی است. در این نوع تحقیق پژوهشگر پایان نامه نتیجه های حاصل را به گروه مورد بررسی تعمیم میدهد و هیچگونه نتیجه گیری خارج از گروه مزبور به عمل نمی آورد، بنابراین، پژوهشگر پایان نامه باید داده های مربوط را بررسی کند و به توصیف آنها بپردازد.

ب ) تحلیل استنباطی

همواره پژوهشگر پایان نامه در تحلیل استنباطی با نمونه گیری و انتخاب یک گروه کوچک از یک گروه بزرگتر اصلی سر و کار دارد. پژوهشگر پایان نامه با داده ها و اطلاعات حاصل از نمونه به برآورد و پیشگویی ویژگی های جامعه مورد پژوهش می پردازد. هدف از تحلیل استنباطی تعمیم نتیجه های حاصل از مشاهده های پژوهشگر در نمونه انتخابی خود به جامعه اصلی می باشد.

انواع فرضیه در پایان نامه ارشد

فرضیه پژوهشی

هر فرضیه پژوهشی، حدسی زیرکانه و جوابی احتمالی به پرسش و مساله تحقیق است که پژوهشگر پایان نامه با بررسی پیشینه علمی و عملی موضوع و مساله تحقیق و با تکیه بر تجربه خود آنها را ارائه میکند. فرضیه پژوهشی حالت یک جمله دارد و قابل آزمون نیست و باید تبدیل به فرضیه های آماری شود.

فرضیه های آماری

فرضیه های آماری از فرضیه های پژوهشی به وجود می آیند و از متغیرهای آن مایه میگیرند، اما هرگز با آنها یکی نیستند. فرضیه های آماری گزاره هایی هستند که با استفاده از نماد های آماری و به صورت پارامتر نوشته می شوند و نقش آنها هدایت پژوهشگر پایان نامه در انتخاب آزمون آماری است.

هدف از تبدیل فرضیه پژوهشی به فرضیه های آماری، ایجاد امکان برای آزمون فرضیه است. به طور کلی هدف ازمون فرضیه های آماری تعیین این موضوع است که با توجه به داده های بدست آمده از نمونه، روشن شود که : آیا حدسی که درباره ویژگی هایی از جامعه در ابتدای تحقیق زده شد قابل تایید است یا خیر.این حدس بنا به هدف پژوهش ادعایی درباره مقدار یک پارامتر جامعه بوده که در قالب فرضیه بیان شده است.

هر فرضیه پژوهشی به دو فرضیه آماری تقسیم می شود:

الف : فرضیه صفر ( پوچ)

فرضیه صفر بر مبنای ریاضی برهان خلف است. بر طبق این فرضیه وجود اختلاف بین پارامتر مجهول جامعه اصلی و کمیت داده شده نفی می شود، لذا آن را فرضیه صفر می نامند. چنین فرضیه هایی بیانگر عدم تفاوت بوده و رابطه ی دقیق را بین دو متغیر بیان میکنند، یعنی همبستگی جامعه ی آماری بین دو متغیر صفر است یا تفاوت میانگین دو گروه در جامعه ی آماری برابر صفراست. فرضیه صفر نبود هیچ تفاوت بین دو گروه را بیان می کند، لذا اگر ما فرضیه صفر را رد کنیم آن وقت تمام فرضیه های مخالف آن را میتوان تاکید کرد.

ب: فرضیه خلاف( مخالف / جایگزین)

فرضیه خلاف مانند فرضیه صفر به صورت پارامتر صورت بندی می شود. فرضیه های پژوهشی راهنمای پژوهشگر پایان نامه در تدوین فرضیه خلاف هستند، به این معنی که فرضیه خلاف بیان کننده انتظار پژوهشگر پایان نامه درباره نتیجه های پژوهش است. معمولا این انتظار، بر اساس مدارک آزمایشی یا تجربه کاری پژوهشگر پایان نامه کسب شده است. فرضیه صفر و خلاف نباید سازگار بوده و با هم تداخل داشته باشند.

مراحل آزمون آماری 

برای این که به تصمیم درباره تایید یک فرضیه با مجموعه ای از داده ها برسیم باید روشی عینی برای قبول یا رد یک فرضیه داشت. این روش بایستی مبتنی بر اطلاعات به دست آمده از پژوهش و با قبول این ریسک باشد که ممکن است تصمیم ما درباره ی فرضیه وضع شده نادرست باشد. معمولا آزمون آماری فعالیت گام به گام زیر را شامل می شود:
فرضیه ی پوچ خود را اعلام کنید.
یک آزمون آماری برای آزمودن فرضیه ی صفر خود انتخاب کنید. از میان آزمون های آماری گوناگونی که احتمال دارد برای فرضیه ی شما کاربرد داشته باشند آزمونی را انتخاب کنید که بیشترین تناسب را با شرایط پایان نامه داشته باشد و نیاز های اندازه گیری آن با اندازه ها و مقیاس های بکار رفته در پایان نامه شما تطبیق کند.
یک سطح معنی دار و یک حجم نمونه برای پژوهش خود مشخص کنید.
نوع توزیع نمونه گیری آزمون آماری را با فرضیه پوچ خود معین کنید.
بر اساس بند های ۲ و ۳و ۴ بالا ناحیه رد کردن فرضیه پوچ را معین کنید.
مقدار آزمون آماری را با استفاده از داده های نمونه خود محاسبه کنید

منبع :  سایت آسان مشاور